Υπάρχει σοβαρή ανησυχία στην διεθνή οφθαλμολογική κοινότητα ότι την μετά COVID-19 θα εμφανισθεί ραγδαία αύξηση της μυωπίας σε παιδιά και εφήβους.
Η μυωπία χαρακτηρίζεται από κακή μακρινή όραση που μπορεί να διορθωθεί με γυαλιά, φακούς επαφής ή χειρουργική επέμβαση. Η πάθηση οφείλεται στο ότι ο βολβός του ματιού είναι πολύ μακρύς ή σπανιότερα ότι ο κερατοειδής (καθαρό παράθυρο σε σχήμα θόλου στο μπροστινό μέρος του ματιού) είναι πολύ κυρτός - ή και τα δύο. Η μυωπία φαίνεται να μεταβιβάζεται μέσω των γονιδίων στα παιδιά από έναν ή και τους δύο γονείς σε πολλές, αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η μυωπία υπήρχε για χιλιάδες χρόνια, αλλά η συχνότητα εμφάνισης της σήμερα φαίνεται να έχει αυξηθεί σημαντικά, αγγίζοντας το 30% του γενικού πληθυσμού. Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι η έντονη χρήση υπολογιστών και άλλων συσκευών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μυωπίας στα παιδιά και μια άλλη κατέδειξε μειωμένο κίνδυνο, μεταξύ των παιδιών που πέρασαν περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους. Είναι πλέον αποδεκτό ότι η συχνή έκθεση σε ανοιχτό περιβάλλον με ηλιακό φως, φαίνεται να μειώνει την επίπτωση και να επιβραδύνει την εξέλιξη της μυωπίας.
Πολλά από τα παιδιά μας, λόγω του lockdown και της τηλεκπαίδευσης, περνούν περισσότερο χρόνο μπροστά από έναν υπολογιστή, τηλέφωνο, tablet ή βιβλίο αντί για έξω ή σε μια σχολική τάξη. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η συνεχής προσπάθεια προσαρμογής κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων ανάγνωσης και του «χρόνου οθόνης» μπορεί να θέσει ένα παιδί σε μεγαλύτερο κίνδυνο για την έναρξη της μυωπίας και μπορεί να συμβάλει στην επιδείνωση της εξέλιξης της μυωπίας.
Αναφορικά με την πρόληψη, προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι μια απλή τακτική βασισμένη στον «κανόνα 20/10/20» μπορεί να μετριάσει την πιθανότητα έναρξης και εξέλιξης της μυωπίας. Όταν ασχολείται με κοντινή εργασία, το παιδί σας θα πρέπει να σταματά κάθε 20 λεπτά και είτε να κλείνει τα μάτια του, είτε να κοιτάζει ένα μακρινό αντικείμενο τουλάχιστον 5-10 μέτρα μακριά για 20 δευτερόλεπτα, πριν από την επανέναρξη της εργασίας.
Υπάρχουν και άλλες στρατηγικές για τη μείωση της μυωπικής εξέλιξης ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας, το οικογενειακό ιστορικό, το βαθμό μυωπίας και τον ρυθμό αύξησης. Η ατροπίνη 0,01% έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη μείωση της εξέλιξης της μυωπίας στα παιδιά. Σε πολλές χώρες ειδικά στην Άπω Ανατολή, όπου η μυωπία αφορά το 75-85% των παιδιών σχολικής ηλικίας, αποτελεί εγκεκριμένη θεραπεία. Ένα παιδί είναι επιλέξιμο εάν:
Είναι ηλικίας 6-12 ετών
Έχει αύξηση >1 βαθμό ανά έτος ή αύξηση 0,5-1 βαθμό, με επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό υψηλής μυωπίας (>6 βαθμών).
Το παιδί θα λάβει μία σταγόνα ατροπίνης 0,01% σε κάθε μάτι κατά την κατάκλιση. Αυτή η θεραπεία συνεχίζεται για 2 χρόνια και στη συνέχεια μειώνεται. Αρχική η εκτίμηση γίνεται κάθε 3 μήνες μετά την έναρξη της ενστάλαξης ατροπίνης. Ακολούθως η παρακολούθηση γίνεται κάθε 6- 9 μήνες. Η αύξηση της έκθεσης του παιδιού στο φως της ημέρας και η μείωση των έντονων περιόδων κοντινής εργασίας, όπως ήδη αναφέρθηκε, μπορεί να είναι χρήσιμες στη μείωση της μυωπικής εξέλιξης.
Αυτές οι θεραπείες και οι τρόποι πρόληψης, μπορούν να συζητηθούν καλύτερα κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του παιδιού σας σε έναν παιδοφθαλμίατρο. Υπενθυμίζεται ότι τα διεθνή πρωτόκολλα υποστηρίζουν τον προληπτικό προσχολικό παιδοφθαλμολογικό έλεγχο στο 1ο, 3ο και 5ο έτος της ζωής.